صائبیه اصفهان، پایگاهی برای صاحب دلان/ اصفهان محمل علم و فرهنگ و هنر است

به گزارش خبرنگار ایمنا، شامگاه گذشته غلامعلی حدادعادل با حضور در برنامه نگاهی به شهر خلاق که به مناسبت هفته نکوداشت اصفهان برگزار شد، اظهار کرد: همان طور که سعدیه و حافظیه در شیراز محل تجمع دوستداران شهر و ادب فارسی است؛ صائبیه اصفهان از این پس جایگاه صاحب دلان خواهد بود.
وی ادامه داد: اصفهان یک شهر کهن است که قبل از اسلام نیز محور علم، فرهنگ و تمدن بوده است و پس از اسلام نیز دژی در آن پیدا شد که وقتی آن را شکافتند مجموعه ای مفصل از دوران پهلوی در آن پیدا کردند.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با بیان اینکه بعد از ظهور اسلام تا چند قرن قبل از آن زبان فارسی دری در ایران فراگیر می شود، گفت: در آن زمان اصفهان محل مهمی برای ادبیات عرب به شمار می رفت و شاعران و نویسندگان بسیاری به این زبان کتاب نگاشته بودند که از جمله آن ها می توان به صاحب بن عباد که خود وزیر و اهل علم و ادب بود اشاره کرد.
وی افزود: پس از انکه شعر در خراسان رونق گرفت، زبان فارسی  هم در اصفهان رواج یافت به گونه ای که ابن سینا کتاب شفای خود را در اصفهان با عنوان دانش نمای علایی نگاشت و در این میان  فرخ الدین اسعد گرگانی نیز کتاب ویس و رامین خود را نوشت تا  زبان شیرین فارسی در اصفهان رواج بیشتری یابد.
حداد عادل با اشاره به اینکه نگارش این کتاب ها موجب پدید آمدن سبک عراقی شد، عنوان کرد: شاعران بسیاری چون جمال الدین و کمال الدین عبدالرزاق اصفهانی و رفیع الدین لنبانی از شاعرانی بودند که به سبک عراقی تا دوران صفویه شعر گفتند.
وی ادامه داد: وقتی صفویه حکومت واحدی را به وجود آوردند، سبک خراسانی چندان مورد توجه آن ها نبود بلکه به خاطر توجهی که به اهل بیت (ع) داشتند، مداحی آن ها بیشتر رواج پیدا کرد به گونه ای که تبلور آن را در شعر محتشم کاشانی می بینیم.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه مردمی بودن یکی دیگر از ویژگی های شعر این دوره بود اضافه کرد: شاعران در این دوره به قهوه خانه ها می رفتند و وقتی مردم به دور آن ها جمع می شدند برایشان شعر می خواندند.
وی افزود: ویژگی دیگر آن ارتباط بین شهری شاعران بود به گونه ای که شاعران ایرانی به هند سفر می کردند و مورد توجه حاکمان آنجا قرار می گرفتند و همین مسأله باعث می شد شعری که مبنای اصلی  اش بیان الطاف و احساسات درونی شاعر بود به سمت تشبیه و تخیل برود که موجب پدید آمدن سبک هندی شد.
حداد عادل با اشاره به اینکه سبک هندی پس از آن به وسیله شاعرانی به افراط کشیده شد، گفت: پیچیدگی های گفتار شاعران جای سادگی و روانی آن را گرفت و این مسله سبب شد واکنشی در اصفهان توسط عده ای از شاعران پیش بیاید که به دوره بازگشت معروف است.
وی ادامه داد: این شاعران تصمیم گرفتند به سبک هندی اعتراض کرده و به سبک های عراقی و خراسانی شعر بگویند که پرچم دار این دوره مشتاق اصفهانی است.
این استاد دانشگاه یادآور شد: آذر بیگدلی، صباحی، عاشق اصفهانی و نشاط اصفهانی نیز از جمله شاعرانی هستند که پس از مشتاق به جریان بازگشت پیوستند.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در بخش دیگری از سخنان خود عنوان کرد: اگر اصفهان هیچ شاعری را غیر از هاتف نداشت و هاتف نیز هیچ شعری به جز ترجیع بند «یکی هست و نیست جز او/ لاالله الا هو» نسروده بود جا داشت شهر اصفهان به شهر علم و ادب معرفی شود در همین راستا از شهردار محترم و دیگر مسئولان شهری خواهشمندم مراسمی برای بزرگداشت این شاعر گرانقدر که توحید، دوستی و عرفان اش بی نظیر است برگزار کنید.
وی ادامه داد: اصفهان محمل علم و فرهنگ و هنر است، میرزا تقی خان کاشی در تذکره خود به طور مفصل نگاشته است که این شهر دارای 46 شاعر است که به سبک های عراقی، هندی و هم در دروه بازگشت شعر سروده اند. از صفای اصفهانی و جلال الدین همایی می توان به شاعران دو قرن اخیر اصفهان سروده اند
حداد عادل با اشاره به اینکه میرزا حبیب اصفهانی نیز از جمله کسانی است که به زبان های فرانسه و عربی و فارسی تسلط داشته گفت: کتاب میرزا حبیب و ژیل بلاسی از نمونه ترجمه های اوست؛ او مخترج دستور زبان فارسی و اولین کسی است که پیشنهاد تدریس دستور زبان فارسی را در مدارس می دهد.
وی خاطرنشان کرد: وحید دستجردی، صغیر اصفهانی و جمال زاده و صائب از شاعران سبک هندی هستند که در میان آن ها صائب طبعی لطیف داشته و به همین دلیل شعر او بیش از دیگران در ذهن ها به یاد مانده است.
شاه عباس برای حمایت از تبریزی ها، پس از جنگ چالدران آن ها را به اصفهان آورد و در محله ای سکونت گزید که امروزه به عباس آباد از آن یاد می شود. صائب تبریزی هم از همین دست است.