● هنر؛ حاصل ذوق، حس زيباشناختي هنرمند، تجربه‌ها و آموخته‌هاي اوست. هنرمند در اين مسير، در تعامل با هنر و دانش اقوام و ملل ديگر، بر غناي تجربهي خود مي‌افزايد و افق ديد خويش را مي‌گستراند و از اين رهگذر آثار و انديشه‌هاي هنري به منصهي ظهور مي‌رسد و ميراث هنري شكل مي‌گيرد. اين ميراث هنري جلوهي تلاش هنرمندان، انديشمندان و انسانهايي است كه در آفرينش اثري زيبا سهم داشته‌اند.
درواقع، آن‌چه بهمنزلهي دست‌ساخته‌اي انساني در قالب بنايي عظيم، مجسمه‌اي زيبا، تابلوي نقاشي‌اي چشم‌نواز و خطوط اسرارآميز خودنمايي مي‌كند، تحت‌تأثير انگاره‌ها و انديشه‌هاي رايج در تمدنهاي گوناگون بشري است. مهم آن است كه اين ميراث شناخته شود و ابعاد گوناگون هنري، فلسفي، تاريخي، جامعه‌شناختي، انسان‌شناختي و... آن تحليل و بررسي شود.
• کتاب حاضر دربرگيرندهي تاريخچهي بناهاي کليساهاي جلفاي نو اصفهان و معرفي تصويري (در قالب تصوير و نقشه) آنهاست که بين سالهاي 1014 تا 1016 ق احداث گرديد. اين آثار عبارتاند از: کليساي سورپ آمناپرگيج، مجموعهي سورپ آسدوازادزين (مادر مقدس)، كليساي بيت‌اللحم، كليساي سورپ گئورگ، كليساي سورپ گريگور روشنگر، كليساي سورپ استپانوس، كليساي سورپ سركيس، كليساي سورپ ميناس، كليساي سورپ نيكوقايوس، كليساي سورپ نرسس، صومعه‌ي سورپ كاتارينه، كليساي سورپ هووانس مگرديچ و برخي سنگ‌نوشته‌هاي ارمني كليساهاي جلفاي نو.
بخش آغازين کتاب نيز اين مطالب را شامل ميشود: تاريخچهي اجمالي جلفاي نو، ميراث فرهنگي و معماري ارامنهي جلفاي نو، سالشمار روند تحولات جامعهي ارامنهي جلفا و خلاصه‌اي از سير تاريخي نهادهاي عمومي جلفاي نو.
گفتني است در سال 1014 ق به دستور شاه عباس صفوي و بنا بر دلايل سياسي ـ اقتصادي و استراتژيک؛ مهاجرت اجباري و وسيع ارامنه از ارمنستان به ايران آغاز شد و بيش از 500 هزار ارمني به ايران کوچ کردند. در اين بين، صنعتگران و هنرمندان ارمني در اصفهان و بخش جنوبي زايندهرود اسکان داده شدند.
اعطاي امتيازات ويژه به تجار ارمني از طرف شاه عباس باعث رشد و توسعهي اقتصادي تجاري صنعتي و فرهنگي اصفهان پايتخت صفويان گرديد و روابط بينالمللي و تجاري تا حدي پيش رفت که اغلب بازرگانان ارمني نقش هيئتهاي نمايندگي سياسي ايران در خارج را نيز ايفا ميکردند. رشد اقتصادي و فرهنگي ارامنهي دورهي صفويه؛ احداث کليساها، مراکز مذهبي، مدارس، بيمارستانها، سراي سالمندان و غيره را بهدنبال داشت بهگونهاي که جلفاي نو به مرکز مذهبي ارامنه تبديل گرديد.
اما از سال 1081 ق با تشديد بحرانهاي سياسي و اجتماعي؛ دوران آرامش و شکوفايي ارامنه رو به افول گذاشت و در هجوم افغانها در سال 1124 ق به اصفهان به اوج خود رسيد بهگونهاي که بسياري از ارامنهي جلفاي نو به هند، روسيه و کشورهاي اروپايي مهاجرت کردند. با اين حال جلفاي نو حدود يک قرن از مراکز عمدهي فرهنگي زمانهي خود محسوب ميشد و تأثير بسياري بر فرهنگ و علوم و فنون منطقه داشت.
• دکتر آرمن حق‌نظريان (مؤلف کتاب) معمار و باستانشناسي ارمني بود كه بخش قابل توجهي از زندگي و سرمايهي خود را بر سر پاسداري و جلوگيري از تخريب بناهاي تاريخي ارامنه در منطقهي شرق تركيه صرف كرد.
وي در تاريخ 5 مي سال 1941 ميلادي در تهران متولد شد و طي سالهاي 1961 تا 1973 در رشتههاي معماري و شهرسازي در دانشگاه شهر آخن به تحصيل پرداخت. حق‌نظريان در سال 1968 ميلادي در ايران به مدت 6 ماه به تحقيق و بررسي بناهاي مجتمعهاي کليسائي و کليساهاي ارامنهي استان آذربايجان به‌ويژه مجتمعهاي کليسائي طادئوس مقدس، آستواتزاتزين مقدس در تزورتزور و استپانوس مقدس در درهي شام همت گمارد.
سفرهاي علمي او از آلمان به ارمنستان غربي طي سالهاي 1972 تا 1978 مبناي انتشار ميکروفيلمهاي کتب 7 جلدي "معماري ارمني" واقع شده‌اند. آرمن حق‌نظريان به اندازهگيري، عکسبرداري و بررسي مجتمعهاي کليسائي و کليساهايي متعدد در استان آذربايجان، اروميه، سلماس، خوي، اردبيل و تبريز پرداخت.
حق‌نظريان حدود 25 سال عضو هيئت مديرهي سازمان اجتماعي "کشور و فرهنگ" بود. وي فرزند هوهانس، داراي درجهي دکترا در رشتهي معماري که خود را وقف بررسي فرهنگ ارمني کرده و باني و رئيس سازمان اجتماعي تحقيقات معماري ارمني بود در تاريخ 19 فوريهي سال 2009 ميلادي بر اثر يک دوره بيماري سخت، زندگي را بدرود گفت.
• کتاب «كليساهاي ارامنهي جلفاي نو اصفهان» بخشي از فعاليتهاي مرکز تحقيقات معماري ارامنه و درواقع تاريخچهي بناهاي کليساهاي جلفاي نو و بيان تصويري آنهاست که بين سالهاي 1014 تا 1016 ق احداث گرديده‌اند. کتاب حاضر ترجمه‌اي از جلد بيست و يكم مجموعهي آثار معماري بهجا مانده از ارامنه به‌ويژه در خاورميانه است كه به كليساهاي جلفا اختصاص دارد و در سال 1991 چاپ و منتشر گرديده است.
نگارنده در اين کتاب، درصدد است با انجام مطالعات تاريخي و تعمق در آثار بهجاي مانده از كليساهاي جلفاي نو در زمينه‌هاي مختلف و در ابعاد گسترده به نتايج اجتماعي و فرهنگي ارزشمندي دربارهي ارامنه دست يابد.
• کتاب «كليساهاي ارامنهي جلفاي نو اصفهان» پس از فهرست مطالب، سخن ناشران و مقدمهي مترجم؛ شامل اين قسمت‌هاست: جلفاي نو: تاريخچهي اجمالي - ميراث فرهنگي و معماري ارامنهي جلفاي نو - سالشمار روند تحولات جامعهي ارامنهي جلفا - خلاصه‌اي از سير تاريخي نهادهاي عمومي جلفاي نو - كليساي سورپ آمناپرگيچ 1664م (1075ق) - مجموعهي سورپ آسدوازادزين (مادر مقدس) (1613م/1022ق) - كليساي بيت‌اللحم (1628م / 1038ق) - كليساي سورپ گئورگ (حدود 1611 م / 1020ق) - كليساي سورپ گريگور روشنگر (1633م / 1043ق) - كليساي سورپ استپانوس (1614م / 1023ق) - كليساي سورپ سركيس (1659م / 1070ق) - كليساي سورپ ميناس (1659م / 1070ق) - كليساي سورپ نيكوقايوس (1630م / 1040ق) - كليساي سورپ نرسس (قرن هفدهم ميلادي / يازدهم هجري) - صومعة سورپ كاتارينه (1623م / 1033ق) - كليساي سورپ هووانس مگرديچ (1621م / 1031ق) - برخي سنگ‌نوشته‌هاي ارمني كليساهاي جلفاي نو.
اطلاعات شناسنامه‌ای کتاب
نام کتاب: كليساهای ارامنه‌ی جلفای نو اصفهان
پدیدآورنده: آرمن حق‌نظريان
مترجم: نارسيس سهرابی‌ملايوسف
دبير علمی گروه معماری و شهرسازی مكتب اصفهان: باقر آيت‌الله‌زاده شيرازی
ويراستار: بهنام صدری
گرافيك و صفحه‌آرايی: عليرضا سياوشان
طراح جلد: پارسا بهشتی
چاپ اول: پاييز 1385
شمارگان: 1500
تعداد صفحات: 152
قيمت به ریال: 57000
خبرگزاری ايمنا: کتاب «كليساهای ارامنه‌ی جلفای نو اصفهان» بخشی از فعاليتهای مرکز تحقيقات معماری ارامنه و درواقع تاريخچهی بناهای کليساهای جلفای نو و بيان تصويری آنهاست که بين سالهای 1014 تا 1016 هجری قمری احداث گرديده‌اند. این کتاب، ترجمه‌ای از جلد 21 مجموعهی آثار معماری بهجا مانده از ارامنه به‌ويژه در خاورميانه است كه به كليساهای جلفا اختصاص دارد.
کد خبر 28614
نظر شما