به گزارش خبرنگار ایمنا، با نزدیک شدن به فصل زمستان همواره بیشتر با پدیده آلودگی هوا مواجه می‌شویم و از افرادی بسیاری می‌شنویم که باز هم سرما و وارونگی هوا باعث تشدید این آلودگی‌ها شده است و یک توده هوای سرد شهر را می‌پوشاند و اجازه خروج گازهای سمی یا آلودگی‌های جوی را نمی‌دهد، به این ترتیب هوای آلوده در سطح شهرها حبس می‌شود و تا زمانی که باران نیاید، هوا گرم‌تر نشود و باد مناسبی وزیدن نگیرد، این آلودگی نیز از بین نمی‌رود.
گفتنی است که آلودگی هوا در زمستان بیشتر قربانی می‌گیرد؛ طبق مطالعات انجام شده در مرکز تحقیقات آلودگی هوای پژوهشکده محیط‌زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران و یافته‌های سایر محققان، وضعیت کیفیت هوا در مناطق مختلف کشور فاصله چشمگیری با مقادیر استاندارد ملی دارد و به طور معمول هیچ‌گاه به آنچه در برنامه‌های دوم تا ششم توسعه درخصوص کیفیت هوا مد نظر بوده است نرسیده‌ایم، به طوری که اواخر پاییز سال گذشته وضعیت هوای تهران قرمز شد و اصفهان آلوده‌ترین روزهای خود را تجربه کرد؛ همچنین هوای بیشتر کلانشهرها نیز برای گروه‌های حساس ناسالم اعلام شده بود و به طور قطع داستان بی‌پایان آلودگی هوا امسال نیز ادامه دارد.
براساس تحقیقات آماری معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، از سال ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ با افزایش ۳۵ درصدی ذرات معلق با عنوان (PM) ۲.۵ یا ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون میزان مرگ‌ومیر در اصفهان حدود دو برابر شده و از آمار ۶۸۳ نفر در سال ۱۳۹۷ به ۱۲۹۱ نفر در سال ۱۳۹۹ افزایش یافته است. ذرات کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون، مهم‌ترین و نگران‌کننده‌ترین آلاینده‌های هوا به شمار می‌رود. طبق اعلام مسئولان، آمار کیفی سنجش هوا در استان اصفهان بر اساس میانگین غلظت ذرات معلق زیر ۲.۵ میکرون ثبت می‌شود که این ذرات به دلیل عمق نفوذپذیری بالا می‌تواند مشکلات بهداشتی و سلامتی بسیاری را ایجاد کنند.
امروزه وضعیت آلودگی هوا در بسیاری از کلانشهرها به‌ویژه اصفهان آن‌قدر پیچیده است که اگر به یک دهه گذشته نگاه کنیم، آلودگی هوای شهر اصفهان بیشتر در نیمه دوم سال و هم‌زمان با افزایش سرما و به‌دلیل پدیده وارونگی دما اتفاق می‌افتاد، اما طی سال‌های اخیر در نیمه نخست سال این کلان‌شهر با پدیده گردوغبار روبه‌رو است و وضعیت کیفی هوا به دلیل خشکسالی‌های متوالی، وزش بادهای نسبتاً شدید تا شدید با فعالیت کانون‌های داخلی استان و استان‌های همجوار در مناطق مختلف استان اصفهان با افزایش شاخص‌های آلایندگی هوا وخیم‌تر شده که این موضوع مهم نیازمند بررسی‌های دقیق کارشناسی و قانونی است.
تعداد روزهای هوای پاک در اصفهان طی شش ماه گذشته "صفر" است
آمار و اطلاعات موجود نیز نشان می‌دهد از ابتدای سال‌جاری تا بیستم شهریورماه، تعداد روزهای هوای پاک در استان اصفهان «صفر» بوده است. طی سال گذشته روزهای قابل قبول و سالم (زرد) ۱۲۱ روز، ناسالم برای گروه‌های حساس (نارنجی) ۵۱ روز و ناسالم برای عموم (قرمز) نیز سه روز در استان اصفهان ثبت شده است، امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته روزهای سالم و قابل قبول ۱۰۰ روز و ناسالم برای گروه‌های حساس ۶۸ و ناسالم برای عموم هفت روز برآورد شده که تعداد روزهای ناسالم (نارنجی) برای گروه‌های حساس و نیز ناسالم (قرمز) برای عموم افزایش داشته است.
همچنین براساس آمارها، از ابتدای مهر تا بیست‌وسوم آبان‌ماه امسال تعداد روزهای بسیار ناسالم برای عموم (قرمز) یک روز، هوای ناسالم برای گروه‌های حساس (نارنجی) ۲۶ روز، وضعیت کیفی هوای قابل قبول (زرد) ۲۵ روز و تعداد روزهای پاک در استان اصفهان فقط «یک» روز ثبت شده است.
مطابق آخرین آمارها، سهم آلودگی خودروها در اصفهان ۵۳ درصد و سهم صنایع آلاینده ۳۷ درصد است که ۵۰ کیلومتر واحدهای تولیدی آجر در شعاع ۵۰ کیلومتری اصفهان، ۱۴۰ هزار واحد صنفی فعال، تعداد ۵۵۰ صنایع آلاینده و تنها تعداد چهار صنعت سبز در استان اصفهان سبب شده که این استان طی سال‌های ۹۸ و ۹۹ آلوده‌ترین شهر کشور از منابع انسان‌ساز شناخته شود و بیماری‌های ناشی از آلایندگی‌های صنعتی و خطر افزایش سرطان ریه، التهاب تنفسی، احتقان ریوی و آسم در آن رشد مضاعفی داشته باشد. لازم به ذکر است که وضعیت اصفهان تحت تأثیر دیگر مناطق قرار دارد و نمی‌توان سرنوشت کلان‌شهر مهمی همچون اصفهان را جدا از کشور مورد بررسی قرار داد.
تشدید آلودگی اصفهان با استقرار ۷۰ درصد صنایع بالقوه آلاینده
داریوش گل‌علیزاده، سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه با انباشت آلاینده‌ها که منشأ انتشار آن‌ها به طور عمده صنایع و منابع متحرک است و نقش بخش خانگی نیز دور از انتظار نیست، می‌گوید: در نیمه دوم سال با پدیده وارونگی دمایی مواجه می‌شویم، استقرار بیش از ۷۰ درصد صنایع بالقوه آلاینده در شعاع ۵۰ کیلومتری شهر اصفهان و انتشار و تجمیع آلاینده‌ها، منجر به تشدید آلودگی هوای این کلان‌شهر می‌شود.
وی درخصوص منشأ آلایندگی‌ها در کلان‌شهر اصفهان، اظهار می‌کند: در فصول تابستان با ترکیبات آلی فرار ناشی از انتشارات بخارات بنزین و نیترات نیتروژن مواجه هستیم. با قرارگیری در وضعیت گرمای شدید خورشید به عنوان آلاینده ثانویه اُزن تشکیل می‌شود که در پایتخت طی سه سال و در کلان‌شهر اصفهان در دو سال اخیر شاهد معضل این نوع آلودگی هوا در تابستان هستیم.
سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست می‌افزاید: با دو شیوه می‌توانیم آلایندگی‌های اولیه را نظارت کنیم و کاهش دهیم، لذا با اجرای طرح کنترل انتقال و بازیافت بخارات بنزین در جایگاه‌ها و انبارها و پایش نشت بخارات بنزین خودروها می‌توانیم این میزان از آلایندگی‌ها را کاهش دهیم.
وی تصریح می‌کند: منابع و صنایع با مصارف گازسوز ازجمله موتورخانه‌های منازل، تجاری، اداری و صنعتی اگر سیستم‌های کنترل و پایش نداشته باشند، انتشار گازهای نیتروژن آن‌ها می‌تواند به عنوان تولید آلاینده ثانویه نقش داشته باشد.
گل‌علیزاده با بیان اینکه در دو تا سه سال اخیر شاهد بودیم که در کلان‌شهر اصفهان شرایط مناسبی درمورد آلایندگی‌های گازی در نیمه دوم سال نداشته‌ایم، می‌گوید: پایش‌های شبانه‌روزی بسیار مناسبی در استان حتی با ورود قوه قضائیه برای برخورد با صنایع آلاینده که با نبود سیستم‌های کنترلی و نبود رعایت حد استانداردها در طول شب به فعالیت مشغول بودند، اجرایی شده است.
وی با اشاره به اینکه طرح تهویه هوای مناسب در اصفهان به شیوه صحیح اجرایی نشده است، اظهار می‌کند: بارگذاری‌های بیش از ظرفیت در اصفهان با ظرفیت‌های اکولوژی منطقه سازگاری ندارد و با ورود حوزه‌های مختلف صنعتی، طرح تهویه هوای مناسب به شیوه‌های صحیح اجرایی نشده است.
سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست می‌افزاید: استقرار کارگاه‌های آجرپزی یکی از دلایل میزان شاخص آلودگی‌های هوای اصفهان است؛ میزان بارگذاری‌ها در جهان با مباحث اندازه قدرت تهویه هوا صورت می‌گیرد.
وی اضافه می‌کند: زمانی که در فصل زمستان در شهر اصفهان با وارونگی و سکون هوا مواجه می‌شویم و شاهد انباشت آلاینده‌ها هستیم و با نبود باد و هوارسانی ورود حتی ۱۰ واحد آلودگی، حدود یک هزار واحد به آلایندگی‌های قبلی می‌افزاید.
بحران آب از دلایل اصلی آلودگی هوا در اصفهان است
منصور شیشه‌فروش، مدیرکل مدیریت بحران استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه امسال شاهد تقویت کانون‌های جدید نقطه‌ای ناشی از نبود کشت نزدیک به صد هزار هکتار اراضی در مسیر رودخانه زاینده‌رود هستیم، می‌گوید: با نبود بارندگی در سال‌های اخیر، صددرصد مساحت استان درگیر خشکسالی شده است و با شدیدترین شرایط کم‌آبی در این مدت مواجه هستیم.
وی وضعیت کم‌آبی استان اصفهان را جدی می‌داند و اظهار می‌کند: میانگین بارش‌ها در سال زراعی گذشته به نسبت بلند مدت، ۵۰ درصد کاهش داشته است و نیازمند چاره‌اندیشی و حمایت ویژه توسط مسئولان کشوری هستیم.
مدیرکل مدیریت بحران استان اصفهان با اشاره به اینکه مطابق آخرین مدل خروجی هواشناسی استان اصفهان طی پاییز امسال، اصفهان همچنان درگیر خشکسالی خواهد بود، می‌افزود: پیش‌بینی شده است که بارش‌های پاییزی امسال اصفهان با تأخیر شروع می‌شود و مطابق با مطالعات سازمان هواشناسی، اواسط آذرماه سرآغاز بارش باران‌ها خواهد بود.
وی با بیان اینکه افزایش میزان تبخیر سطحی، وزش بادهای فصلی، کاهش رطوبت خاک و افزایش دمای هوا در فصول تابستان سبب تشدید شرایط خشکسالی در این مدت شده است، تصریح می‌کند: با خشکی رودخانه زاینده‌رود حدود صد هزار هکتار از اراضی در اطراف رودخانه کشت نشده است.
افزایش کانون‌های گردوغبار تهدیدی جدی برای آلودگی هوای اصفهان
شیشه‌فروش با اشاره به اینکه براساس گزارش‌ها سازمان محیط زیست استان اصفهان تعداد روزهای هوای آلوده از ابتدای سال جاری تا ابتدای آبان‌ماه را ۹۰ روز اعلام کرد و می‌گوید: این تعداد روزهای آلوده به علت کانون‌های گردوغبار در اصفهان و شهرهای اطراف به ثبت رسیده است.
وی فعالیت کانون‌های گردوغبار در نیمه نخست سال جاری را از دلایل اصلی آلودگی هوای استان اصفهان می‌داند و اظهار می‌کند: حدود ۱۹ کانون گردوغبار در استان مطالعه و شناسایی شده است و امسال شاهد تقویت کانون‌های جدید نقطه‌ای ناشی از نبود کشت در مسیر رودخانه زاینده‌رود هستیم که با وزش بادهای کم‌حجم، خیزش گردوخاک ایجاد می‌شود.
مدیرکل مدیریت بحران استان اصفهان افزایش شرایط وارونگی هوا، نبود جابه‌جایی و پایداری هوا، کاهش دما، رشد آلاینده‌های ناشی از صنایع و خودروها و کانون‌های گردوغبار را از علل مهم آلودگی هوای استان اصفهان در نیمه دوم امسال می‌داند و اضافه می‌کند: در سال جاری نیز به دلیل وضعیت فعلی هوا مانند سال‌های گذشته با افزایش غلظت آلاینده‌ها مواجه خواهیم بود.
کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی در اصفهان با بهره‌گیری از انرژی‌های نو
محمد درویش، فعال و کنش‌گر محیط‌زیست در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه بشر با بهره‌گیری از مصارف سوخت‌های فسیلی و نیروگاه‌های حرارتی تولید برق، سالانه ۴۳ میلیارد تن CO۲ در فضا منتشر می‌کند، می‌گوید: برای مبارزه با خطرات گرمایش جهان و تغییرات اقلیمی به شکل خردمندانه یکی از راه‌های کاهش انتشار این حجم از CO۲ در کره زمین، تقلیل مصرف سوخت‌های فسیلی و خروج نیروگاه‌های حرارتی از مدار تولید است.
وی با بیان اینکه در کشوری زندگی می‌کنیم که بیش از ۳۰۰ روز آفتابی دارد و می‌توانیم با بهره بردن از انرژی خورشیدی و بادی برق تولید کنیم، اظهار می‌کند: با بهره‌مندی از انرژی‌های نو دیگر نیازی نداریم که تا این حد وابسته به سوخت مازوت نیروگاه‌ها باشیم و می‌توانیم به‌عنوان کشور صادرکننده انرژی در دنیا حرفی برای گفتن داشته باشیم.
این فعال و کنش‌گر محیط‌زیست با بیان اینکه استان اصفهان با بحران آلودگی هوا و کمبود منابع‌آبی روبه‌رو است، می‌افزاید: می‌توانیم پهنه‌های شرقی اصفهان را با بهره بردن از انرژی پاک به نیروگاه‌های استحصال انرژی‌های خورشیدی و بادی تبدیل کنیم.
نظر شما