به گزارش ایمنا، قانون اصلاح قانون صدور چک به منظور حمایت از دریافت کنندگان چک و به حداقل رساندن چک‌های بی محل در سال ۱۳۹۷ به تصویب رسید و از ابتدای سال آینده لازم‌الاجرا است که از این زمان دسته‌های چک جدید در بانک‌ها توزیع می‌شود و متقاضیان می‌توانند برای دریافت آن به بانک‌ها مراجعه کنند.
در این بین، لازم است تا با الزامات قانونی چک‌های جدید چون ثبت و نقل و انتقال در سامانه صیاد، نحوه برگشت زدن چک و دلایل آن، نحوه رفع سو اثر چک، محدودیت‌های دارندگان چک برگشتی و موارد منع اعطای دسته چک به اشخاص آشنا شوید.
بر اساس قانون جدید، تمام صادرکنندگان، انتقال دهندگان و ذی‌نفعان چک، باید موارد زیر را رعایت کنند:
۱) ثبت صدور (توسط صادرکنندگان)، تأیید دریافت (توسط دریافت کنندگان چک) و انتقال چک‌های جدید باید در سامانه صیاد انجام شود.
۲) صدور چک جدید و ثبت آن در سامانه صیاد برای کسانی که چک برگشتی رفع سو اثر نشده دارند، ممنوع است.
۳) چک باید در وجه ذینفع مشخص صادر شود و صدور آن در وجه حامل مجاز نیست.
۴) پشت نویسی چک‌های طرح جدید ممنوع و ثبت انتقال در سامانه صیاد، جایگزین پشت نویسی شده است.
نحوه برگشت زدن چک و دلایل آن
همچنین، در مواردی چون کافی نبودن موجودی حساب جاری و عدم امکان تأمین وجه چک از محل سایر حساب‌های صادرکننده آن در همان بانک، منطبق نبودن امضای مندرج در چک با نمونه امضای معرفی شده توسط مشتری یا وکیل / نماینده قانونی او، تشخیص اختلاف در مندرجات برگه چک در چارچوب قوانین و مقررات مربوط، صدور دستور عدم پرداخت توسط صادرکننده یا ذینفع یا قائم مقام قانونی آنها، در چارچوب ماده ۱۴ قانون، بسته بودن حساب جاری یا انسداد تمام موجودی یا بخشی از آن به موجب قانون، دستور مرجع قضائی یا مشتری و عدم امکان تأمین وجه چک از محل سایر حساب‌های صادرکننده آن در همان بانک به گونه‌ای که امکان پرداخت وجه چک به طور کامل میسر نباشد، قلم‌خوردگی در متن چک (در صورت نبود ظهر نویسی مرتبط با تصحیح قلم‌خوردگی)، منطبق نبودن مندرجات برگ چک با اطلاعات ثبت شده در سامانه صیاد و سایر موارد به موجب قوانین و مقررات موضوعه چک برگشت می‌خورد.
نحوه رفع سو اثر از چک
طبق قانون جدید چک، در هر یک از موارد زیر، بانک مکلف است مراتب را در سامانه یکپارچه بانک مرکزی اعلام کند تا فوراً و به صورت برخط از چک رفع سو اثر شود:
الف - واریز کسری مبلغ چک به حساب جاری نزد بانک و ارائه درخواست مسدودی که در این صورت بانک مکلف است ضمن مسدود کردن مبلغ یادشده تا زمان مراجعه دارنده چک و حداکثر به مدت یک سال، ظرف مدت سه روز واریز مبلغ را به شیوه‌ای اطمینان بخش و قابل استناد به اطلاع دارنده چک برساند.
ب - ارائه لاشه چک به بانک
ج - ارائه رضایت نامه رسمی (تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی از دارنده چک یا نامه رسمی از شخص حقوقی دولتی یا عمومی غیردولتی دارنده چک) به بانک
د- ارائه نامه رسمی از مرجع قضائی یا ثبتی صالح مبنی بر اتمام عملیات اجرایی در خصوص چک به بانک
ه- ارائه حکم قضائی مبنی بر نداشتن تعهد صاحب حساب در خصوص چک، به بانک
و- سپری شدن مدت سه سال از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت مشروط به اینکه در خصوص چک موردنظر دعوای حقوقی یا کیفری در دادگاه‌ها و مراجع قضائی طرح نشده باشد.
محدودیت‌های دارندگان چک برگشتی
یکی از ویژگی‌های مهم قانون جدید محدودیت‌های شدید برای دارندگان چک برگشتی است که در قانون جدید چک، بعد از ثبت غیرقابل پرداخت بودن یا کسری مبلغ چک در سامانه یکپارچه بانک مرکزی، این سامانه مراتب را به صورت آنلاین به تمام بانک‌ها و مؤسسات اعتباری اطلاع می‌دهد. پس از گذشت ۲۴ ساعت، تمام بانک‌ها و مؤسسات اعتباری مکلفند تا زمانی که از چک برگشتی رفع سو اثر نشده است، محدودیت‌های زیر را نسبت به صاحب حساب و امضاکننده چک برگشتی اعمال کنند:
الف- عدم امکان افتتاح هرگونه حساب و صدور کارت بانکی جدید؛ حتی صدور المثنی / تمدید تاریخ اعتبار کارت / کارت اعتباری و تسهیلات خرد
ب- مسدود شدن وجوه تمام حساب‌ها و کارت‌های بانکی و هر مبلغ متعلق به صادرکننده که تحت هر عنوان نزد بانک‌ها یا مؤسسات اعتباری موجود است به میزان کسری مبلغ چک و به ترتیب اعلامی از سوی بانک مرکزی
ج- عدم پرداخت هرگونه تسهیلات بانکی یا صدور ضمانتنامه‌های ارزی یا ریالی
د- عدم گشایش اعتبار اسنادی ارزی یا ریالی
موارد منع اعطای دسته چک به اشخاص
علاوه بر این، طبق قانون جدید چک اعطای دسته چک به اشخاص ورشکسته، اشخاصی که توان مالی برای پرداخت بدهی که به پرداخت آن محکوم شده‌اند را ندارند، کسانی که چک برگشتی رفع سو اثر نشده دارند، وکیل / نماینده صادرکننده (امضاکننده چک برگشتی (رفع سو اثر نشده) از طرف اشخاص صاحب حساب در چارچوب قانون، اشخاصی که بنا به رأی قطعی مراجع قضائی حسب مفاد قوانین مربوط از جمله موارد مقرر در قانون، به محرومیت از داشتن دسته چک محکوم شده‌اند؛ اشخاصی که حساب جاری آنها به دلایل قانونی یا حسب تصمیم مرجع قضائی مسدود شده و برداشت از آن ممنوع است؛ به استثنای مواردی که تنها بخشی از موجودی حساب جاری مشتری مسدود شده و برداشت مابقی موجودی امکانپذیر است، ممنوع است.
همچنین، اشخاص ناتوان از پرداخت بدهی یا دارای چک برگشتی رفع سو اثر نشده که به وکالت یا نمایندگی از طرف صاحب حساب اعم از شخص حقیقی یا حقوقی اقدام به اخذ دسته چک می‌کنند؛ شخصی که کمتر از هشتاد درصد مجموع تعداد برگ‌های آخرین دسته چک اعطایی به او، به بانک ارائه یا تعیین تکلیف شده باشد. مشتریانی که الحاقیه جدید به قرارداد افتتاح حساب جاری را نپذیرد، نیز نمی‌توانند دسته چک دریافت کنند.
منبع: ایسنا
نظر شما