۱۹ فروردین ۱۳۹۳ - ۲۰:۳۹

گزارش روز/ روز ملی فناوری هسته ای

منابع فسیلی رو به پایان است، برق هسته ای را می خواهیم

استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای، تولید برق از طریق نیروگاه های اتمی است
منابع فسیلی رو به پایان است، برق هسته ای را می خواهیم

خبرگزاری ایمنا: شورای عالی انقلاب فرهنگی ۲۰ فروردین ۱۳۸۵ را که روز انتشار اخبار مبنی بر دستیابی ایران به فناوری غنی سازی اورانیوم و راه اندازی یک زنجیره کامل غنی سازی در نطنز است را به پاس قدردانی از تلاش های دانشمندان و متخصصان ایرانی در تقویم رسمی ایرانیان «روز ملی فناوری هسته ای» نام گذاری کرد و از اینرو هرساله این روز گرامی داشته می شود.

به گزارش ایمنا فناوری هسته ای، به توانایی تبدیل اورانیوم موجود در طبیعت می گویند که از طریق شکافت اتم ها به اورانیوم غنی شده که دارای انرژی بسیار زیادی است به دست می آید. با شکافت هسته یا همان اتم اورانیوم، انرژی هسته ای به صورت حرارت و انرژی گرمایی آزاد می شود که از آن می توان برای تولید بخار آب و گرداندان توربین های تولید برق استفاده کرد. اورانیوم یکی از چگال فلزات رادیواکتیو است که در طبیعت موجود است. این فلز در بیشتر مناطق چون: صخره ها، خاک، اعماق دریا و اقیانوس ها وجود دارد، به طوری که شاید میزان وجود و پراکندگی آن از طلا، نقره یا جیوه بیشتر است. این فلز به صورت اکسید و یا نمک های مخلوط در مواد معدنی مانند اورانیت یا کارونیت وجود دارد و از نظر رنگ؛ سفید نقره ای و قابل انعطاف است.

تاریخ فناوری هسته ای
حدود سه قرن پیش از میلاد، دمکریت، دانشمند یونانی، پس از مطالعه بر روی اشیا، متوجه شد که اشیا علاوه بر شکل ظاهری از ذرات بسیار ریز و قابل تجزیه تشکیل شده اند. وی نام این ذرات را «اتم» یعنی «نشکن» گذاشت. قرن ها بعد از این کشف، در سال ۱۷۰۰ میلادی، جان دالتون، دانشمند انگلیسی، نیز پی به قابل تجزیه بودن اتم ها برد. اما این نتیجه در حد نظریه باقی ماند. تا این که در سال ۱۹۲۷ میلادی، آلبرت انشتین، دانشمند آلمانی آمریکا تبار، نظریه تجزیه اتم ها را به صورت عملی اثبات کرد. پس از این کشف، اولین آزمایش هسته ای در صحرای نوادا توسط آمریکا به مرحله آزمایش گذاشته شد و در پایان جنگ جهانی دوم از آن در بمب باران شهرهای ژاپن استفاده کرد. پس از کشور آمریکا، در سال ۱۹۴۹ اتحاد جماهیر شوروی توانست به سلاح های هسته ای دست یابد و آن را به مرحله اجرا بگذارد. با افزایش تقاضای ساخت سلاح های هسته ای توسط کشورهای قدرتمند نظیر فرانسه و چین رهبران کشورها به فکر کنترل ساخت این سلاح مخرب افتادند و پیشنهاد استفاده از انرژی مخرب برای صلح را دادند. به همین منظور در سال ۱۹۵۴ میلادی، آیزن هاور، رییس جمهور آمریکا، برنامه «اتم برای صلح» را پیشنهاد داد. به دنبال این پیشنهاد، از سال ۱۹۵۴ تا سال ۱۹۵۶ میلادی، اساسنامه سازمان تدوین شد و بعد از آن «آژانس انرژی هسته ای» تشکیل شد. در سال ۱۹۶۸ آژانس انرژی هسته ای، پیمان «منع گسترش سلاح های هسته ای» با نام اختصاری « NPT»را توسط مجمع عمومی ملل متحد به تصویب رساند و در سال ۱۹۷۰ نیز لازم الاجرا شد و در حال حاضر هم ۱۸۹ کشور عضو این پیمان هستند.

فناوری هسته ای در ایران
ایران در سال ۱۳۳۵، به منظور دستیابی به فناوری هسته ای، موافقتنامه ای ۱۱ ماده ای را با ایالت متحده آمریکا منعقد کرد که بر اساس این قرارداد ایران حق داشتن انرژی هسته ای برای استفاده غیر نظامی از این انرژی را دارد و متعاقب این قرارداد در سال ۱۳۳۶ به عضویت آژانس بین المللی انرژی اتمی در آمد و به عنوان اولین کشورها، پیمان عدم تکثیر سلاح های هسته ای، را در سال ۱۳۴۷ امضا کرد و دو سال بعد، یعنی در سال ۱۳۴۹ آن را در مجلس به تصویب رساند و در سال ۱۳۵۳ سازمان انرژی اتمی ایران را با ریاست «دکتر اعتماد» تاسیس نمود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، با وقوع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، پروژه انرژی هسته ای متوقف شد و موضع کشورهای غربی در خصوص همکاری جهت دستیابی به انرژی هسته ای صلح آمیز تغییر یافت و در حال حاضر نیز کشورهای غربی با رهبری آمریکا در صدد متوقف کردن این پروژه هستند. اما با این وجود در سال ۱۳۷۳ قردادی مبنی بر مشارکت روسیه با ایران در خصوص تکمیل و راه اندازی واحد ۱ نیروگاه اتمی بوشهر منعقد شد و در سال ۱۳۷۷ این قرارداد مورد بازبینی قرار گرفت و بدین ترتیب ساخت نیروگاه توسط شرکت روسی انجام گرفت.

در سال ۱۳۸۲، خبر تهیه سوخت هسته ای به وسیله ی متخصصین ایرانی برای نیروگاه های هسته ای توسط، سید محمد خاتمی، رییس جمهور وقت، منتشر شد و در سال ۱۳۸۵، ایران اعلام کرد که موفق به غنی سازی اورانیوم به میزان ۳/۵ درصد شده است. در همین سال دکتر محمود احمدی نژاد، در تالار کتابخانه دانشکده علوم رضوی در مشهد، خبر دستیابی ایران به چرخه تولید سوخت هسته ای را اعلام کرد. بدین ترتیب شورای عالی انقلاب فرهنگی بر آن شد تا ۲۰ فروردین ۱۳۸۵ را که روز انتشار اخبار مبنی بر دستیابی ایران به فناوری غنی سازی اورانیوم و راه اندازی یک زنجیره کامل غنی سازی در نطنز است را به پاس قدردانی از تلاش های دانشمندان و متخصصان ایرانی در تقویم رسمی ایرانیان «روز ملی فناوری هسته ای» نام گذاری کند.
مزایایی استفاده از انژری هسته ای
انرژي در جهان امروز يك عامل راهبردي است و اغلب كشورهاي جهان به خصوص آنها كه به دنبال اعمال اراده و قدرت خود بر ديگر كشورها مي باشند از همين دريچه به مقوله انرژي مي نگرند. سوخت هاي فسيلي مانند زغال سنگ، مقدار قابل توجهي از انواع آلاينده ها همانند تركيبات كربن و گوگرد را وارد محيط زيست مي سازند كه براي سلامت انسان زيانبار است. از سوي ديگر با توجه به افزايش مصرف برق و پايان پذير بودن منابع سوخت فسيلي به نظر مي رسد استفاده از انرژي هسته اي بهترين گزينه موجود باشد.
مقوله انرژي براي كشورهاي سلطه طلب، نقش موتور محركه اقتصاد و توليد ملي و تعيين كننده جايگاه آنها در نظام سرمايه داري جهان را دارد و همچنين تضمين كننده منافع و امنيت ملي آنها است، براي كشور ما نيز چگونگي سامان دهي به سياستهاي بخش انرژي، نقش كليدي در فرآيند تحولات سياسي، اجتماعي و اقتصادي را داراست و لذا ضروري است كه براي انرژي و بخصوص نفت و گاز و به دنبال اينها انرژي هسته اي، برنامه و استراتژي انديشيده و متناسب با شرايط واقعي موجود داخلي و جهاني داشته باشيم. انرژی هسته‌ای در زمینه‌های مختلف پزشکی، موزه‌ها، شناسایی کوچکترین شکاف یا ناخالصی در مواد و موتور هواپیما و اتومبیل، پیشگیری از فساد زودرس محصولات کشاورزی و رشد گیاهان کاربرد دارد. همچنین علم طب شناخت خود را جهت درمان و پیشگیری از بیماری اشعه وسعت داد و همزمان از اشعه به صور مختلف در تشخیص و درمان بیماری‌ها از جمله سرطان استفاده کرد. رادیوتراپی جایگاه ویژه در درمان سرطان‌ها پیدا کرد و طب هسته به عنوان یک رشته تخصصی در پزشکی روز وارد شد.

پزشکی هسته ای
تصویر برداری در پزشکی هسته ای، توموگرافی تابش پوزیترون، توموروگرافی با استفاده از تابش تک فوتون، تصویر برداری قلبی عروقی، اسکن استخوان، پزشکی هسته ای و درمان بیماریها، کاربرد های مهم انرژی هسته ای در پزشکی به شمار می رود.
اولين استفاده كلينيكي مواد راديواكتيو، در سال ۱۹۳۷ جهت درمان لوسمي در دانشگاه كاليفرنيا در بركلي بود. بعــــــد از آن در ۱۹۴۶ با استــــــفاده از اين مواد توانستند در يك بيمار مبتلا به سرطان تيروئـــــيد از پيشرفت اين بيماري جلوگيري كنند. در دهه ۱۹۷۰ توانستند با جاروب نمودن از ارگانهاي ديگر بدن مانند كبد و طحال، تومورهاي مغزي و مجاري گوارشي تصاويري را تهيه نمايند. در دهه ۱۹۸۰ از راديو داروها جهت تشخيص بيماري هاي قلبي استفاده نمودند و هم اكنون نيز با ضريب اطمينان بسيار بالايي از پزشكي هسته اي در درمان و تشخيص و پيگيري روند درمان بيماريها استفاده مي گردد.
کاربرد انرژی هسته ای در بخش دامپزشکی و دامپروری
تکنیکهای هسته ای در حوزه دامپزشکی موارد مصرفی چون تشخیص و درمان بیماریهای دامی ، تولید مثل دام ، اصلاح نژاد و دام ، تغذیه ، بهداشت و ایمن سازی محصولات دامی و خوراک دام دارد
کاربرد انرژی هسته ای در دسترسی به منابع آب
تکنیک های هسته ای برای شناسایی حوزه های آب زیر زمینی هدایت آبهای سطحی و زیر زمینی ، کشف و کنترل نشت و ایمنی سدها مورد استفاده قرار میگیرد. در شیرین کردن آبهای شور نیز انرژی هستهای کاربرد دارد.
کاربردهای کشاورزی
موتاسیون هسته ای ژن ها در کشاورزی، کنترل حشرات با تشعشعات هسته ای، جلوگیری از جوانه زدن سیب زمینی با اشعه گاما، انبار کردن میوه ها از جمله کاربردهای انرژی هسته ای در کشاورزی به شمار می رود.

کاربردهای صنعتی
نشت یابی با اشعه، دبی سنجی پرتویی، سنجش پرتویی میزان سائیدگی قطعات در حین کار، سنجش پرتویی میزان خوردگی قطعات، چگالی سنج موادمعدنی با اشعه، کشف عناصر نایاب در معادن از مهمترین کاربردهای انرژی هسته ای در صنعت است. تکنیکهای هسته ای بر کشف مینهای ضد نفر نیز کاربرد دارد. بنابرین ، دانش هسته ای با این قدرت و وسعتی که دارد، هر روز بر دامنه استفاده از فناوری هسته ای و بویژه انرژی هسته ای افزوده می شود. کاربرد انرژی در بخشهای مختلف به گونهای است که اگر کشوری فناوری هسته ای را نهادینه نماید، در بسیاری از حوزه‌های علمی و صنعتی ، ارتقای پیدا می کند و مسیر توسعه را با سرعت طی می نماید.
انرژی هسته ای در پزشکی هسته ای و امور بهداشتی
در کشورهای پیشرفته صنعتی ، از انرژی هسته ای به صورت گسترده در پزشکی استفاده می گردد. با توجه به شیوع برخی از بیماریها از جمله سرطان ، ضرورت تقویت طب هسته ای در کشورهای در حال توسعه ، هر روز بیشتر می شود. تهیه و تولید کیتهای رادیو دارویی جهت مراکز پزشکی هسته ای، تهیه و تولید رادیو دارویی جهت تشخیص بیماری تیرویید و درمان آنها، تهیه و تولید کیتهای هورمونی، تشخیص و درمان سرطان پروستات، تشخیص سرطان کولون ، روده کوچک و برخی سرطانهای سینه، تشخیص تومورهای سرطانی و بررسی تومورهای مغزی ، سینه و ناراحتی وریدی، تصویر برداری بیماریهای قلبی، تشخیص عفونتها و التهاب مفصلی ، آمبولی و لختههای وریدی، موارد دیگری چون تشخیص کم خونی و کنترل رادیو داروهای خوراکی و تزریقی، از مصادیق تکنیکهای هسته ای در علم پزشکی است.

کاربرد انرژی هسته ای در تولید برق
یکی از مهم ترین موارد استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای ، تولید برق از طریق نیروگاههای اتمی است. با توجه به پایان پذیر بودن منابع فسیلی و روند رو به رشد توسعه اجتماعی و اقتصادی ، استفاده از انرژی هسته ای برای تولید برق را امری ضروری و لازم می دانند و ساخت چند نیروگاه اتمی را دنبال می نماید. ایران هر ساله حدودا به هفت هزار مگاوات برق در سال نیاز دارد. نیروگاه اتمی بوشهر ۱۰۰۰ مگاوات برق را در صورت راه اندازی تامین می نماید. و احداث نیروگاههای دیگر برای رفع این نیازی ضروری است. برای تولید میزان برق حدود ۱۹۰ میلیون بشکه نفت خام مصرف می شود. که در صورت تامین از طریق انرژی هسته ای سالیانه ۵ میلیارد دلار صرفه جویی خواهد شد.
و حرف آخر
ما به فن آوری های انرژی‌ مداوم و "همیشه حاضر" نیازمندیم كه به محض نیاز، انرژی را عرضه نمایند. باد و خورشید قادر نیستند به جز درصد اندكی از برق تولید شده با سوخت فسیلی را جایگزین كنند مگر این كه پیشرفت های پیش بینی نشده‌ای در فن آوری ذخیره‌ی انرژی رخ دهد. نیروی هیدروالكتریك كاملا به بارش باران و نقشه جغرافیایی مناسب وابسته است. اما انرژی هسته‌ای را می‌توان در هرجایی كه منابع كافی آب سردكننده وجود دارد، تولید كرد. این امر باعث می‌شود كه گزینه‌ی انرژی هسته‌ای، برای هر كشوری كه از سواحل اقیانوسی، دریاچه ‌ی بزرگ، یا رود بزرگی برخوردار است امكان واقعی به شمار آید. این فن آوری بدین معنا است كه انرژی هسته‌ای را می‌توان تقریباً در هرجایی كه سكونت گاه های بزرگ انسانی وجود دارد، تولید نمود.
گزارش: سید مهرداد ناجی
کد خبر 142147

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.