به گزارش خبرنگار ایمنا، دوران رشد کودک اتفاقات بسیاری وجود دارد که برخیر نیز خطرناک است و هوشیاری والدین و یا افراد مراقب کودک را می‌طلبد و باید بدانیم. آن‌ها هر روز مهارتی تازه می‌آموزند و در راه این آموختن‌ها باید به شدت مواظبشان باشیم تا اتفاقی تلخ یا جبران‌ناپذیر رخ ندهد، یکی از مهارت‌هایی که کودکان از همان ماه‌های اول زندگیشان غریزی انجام می‌دهند، فرو بردن اشیا در دهان است و این ویژگی کودک برای درک محیط پیرامون است، کودکان برای کشف دنیای اطرافشان هر وسیله‌ای را به دهان می‌برند، آن‌ها اشیا و حتی انگشتان دست و پا را برای لمس و درک بهتر می‌خورند، این کار گاهی باعث قورت دادن اشیا و خطراتی مانند خفگی، مشکلات تنفسی، آسیب دیدن مجرای گوارشی و سوراخ شدن مری را همراه خواهد داشت که ممکن است عواقب جبران‌ناپذیری را برای کودک داشته باشد.
کودکم اسباب بازی اش را خورد
مریم مادر کودکی سه ساله است که فرزندش دچار عوارض قورت دادن اشیا شده است، او در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا گفت: بچه‌ام باتری اسباب‌بازی را قورت داده و تحت جراحی قرار گرفته است، در حال انجام کارهای خانه بودم که متوجه حالت خفگی لحظه‌ای فرزندم شدم و از او سؤال کردم که چه اتفاقی افتاده است، فهمیدم باتری اسباب بازی خود را خورده، با نگرانی تمام او را به بیمارستان رساندم.
همچنین حامد پدر کودکی چهار ساله است که پنبه در بینی خود فرو برده است، او نیز در خصوص این رفتار کودکش اظهار کرد: بعد از مدتی که بینی کودکم بوی بدی می‌داد و ترشحات عفونی پیدا کرد به پزشک مراجعه کردیم و متوجه موضوع شدیم.
او افزود: ما متوجه این شیطنت فرزندم نشده بودیم و اکنون عفونت شدید جان کودکم را تهدید می‌کند.
کودکان از شش ماهگی تا سه سالگی همه چیز می‌خورند
مجید خادمیان، فوق تخصص گوارش کودکان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به اینکه کودکان برای شناخت بهتر دنیای اطرافشان به غیر از دیدن و شنیدن از لمس کردن اشیا کمک می‌گیرند و بیشتر لمس دهانی است، اظهار کرد: کودک هر وسیله‌ای که در دسترسش باشد را به دهان می‌برد و در همین حین که شی را به دهان خود برده، ممکن است آن را قورت بدهد، احتمال قورت دادن اجسام ریز و کوچکی که در دسترس کودک است، بسیار بالا خواهد بود.
وی با توضیح اینکه از حدود شش ماهگی که کودک توان در دست گرفتن اشیا را دارد تا حدود سه سالگی بیشترین زمانی خواهد بود که کودک در معرض خطر قورت دادن اجسام است، خاطرنشان کرد: بچه‌های بزرگ‌تر از سه سال و حتی بالغین نیز ممکن است این اتفاق برایشان بیفتد، همچنین افرادی که اختلال خوردن اشیا را دارند، بچه‌های عقب‌مانده ذهنی، کودکانی که دارو مصرف کردند و هوشیاری کامل ندارند، نیز در معرض این گونه خطرات هستند.
این فوق تخصص گوارش کودکان ادامه داد: سکه، سنجاق لباس، انگشتر و زیورآلات ریز، سنگ هایی که به عنوان تزیین پای گلدان می‌ریزند، گیره مو و اسباب‌بازی‌هایی که تکه‌های کوچک دارند نباید در دسترس کودکان زیر سه سال قرار بگیرد و در این میان باتری‌ها به ویژه باتری‌های سکه‌ای خطرناک‌ترین مواردی هستند که کودکان قورت می‌دهند، چرا که برخلاف تصور عامه باتری‌ها دارای جریان الکتریسیته‌ای هستند که به بافت‌های بدن به خصوص بافت مری آسیب جدی وارد می‌کند و دچار سوختگی ناشی از جریان الکتریسیته باتری خواهند شد.
وی با بیان اینکه قورت دادن باتری‌ها عوارض خطرناکی برای کودکان دارد، افزود: از جمله این عوارض پارگی مری، راه پیدان کردن مری به عروق خونی و دستگاه تنفس که عوارض کشنده‌ای دارد، عفونت‌اندام‌های داخلی است، گاهی بعد از ترمیم جای سوختگی باتری، کودک دچار عوارض طولانی مدت مثل تنگی مری و رفلاکس می‌شود که شاید این مشکلات تا آخر عمر گریبانگیر کودک باشد.
اگر والدین متوجه خوردن جسم خارجی نشوند
خادمیان اضافه کرد: گاهی اوقات والدین متوجه بلع اجسام توسط کودک نمی‌شوند و باید توجه کنند که حالت‌هایی مانند عق زدن، خفگی، کبود شدن موقت نشان دهنده قورت دادن شی است که ممکن است دو حالت داشته باشد یا جسم خارج می‌شود یا وارد راه‌های گوارشی و تنفسی می‌شود، اگر جسم وارد راه‌های تنفسی شود بسیار خطرناک خواهد بود و علائمی مانند سرفه، خس خس کردن، کبود شدن کودک را نشان می‌دهد.
وی خاطرنشان کرد: اگر جسم وارد راه‌های گوارشی شود بستگی دارد کجا قرار بگیرد، مثلا اگر در قسمت‌های فوقانی مری قرار بگیرد علاوه‌بر اینکه می‌تواند علائم تنگی نفس بدهد، باعث عدم توانایی کودک در بلع غذا و قورت دادن آب دهان می‌شود و داشتن حالت استفراغ، بیان نارضایتی و شاید درد در ناحیه گلو و قفسه سینه را برای کودک به دنبال دارد.
این فوق تخصص گوارش کودکان با اشاره به اینکه اجسام خارجی تیز مانند میخ، سوزن وسنجاق قفلی باز که وارد بخش‌هایی از دستگاه گوارش می‌شود، می‌توانند در عبور از دستگاه گوارش وارد بافت روده و معده شده و باعث ایجاد سوراخ ، انسداد و عفونت در روده و معده شود، تصریح کرد: در این حالت تظاهر کودک به شکل دل درد، استفراغ صفراوی (سبز رنگ)، بی اشتهایی، تب و یا حال عمومی نامساعد است.
وی گفت: اگر کودک شی را در بینی خود فرو کند، معمولا والدین دیرتر متوجه می‌شوند و علائمی مانند آبریزش طولانی مدت بینی از یک طرف، تنفس صدا دار، خوابیدن با دهان باز، سوت کشیدن بینی و عدم توانایی تنفس راحت باید والدین را بر این دارد که به پزشک متخصص مراجعه کنند تا اگر جسم خارجی در بینی وجود داشت، آن را خارج کند.
خادمیان ادامه داد: کودکان گاهی آهن‌ربا را می‌خورند که در این مورد شاید یک آهن‌ربا به ظاهر زیاد اهمیت نداشته باشد، اما اگر کودک دو آهن‌ربا یا یک جسم فلزی دیگری را نیز بخورد و هرکدام در قسمت مختلفی از دستگاه گوارش مثلا یکی در روده و دیگری در معده قرار بگیرند، در این حالت به خاطر خاصیت جذب آهن‌ربا ممکن است بهم بچسبند و باعث سوراخ شدن بافت روده یا معده شود، همچنین اگر آهن‌ربا بلند و تیز نباشد که در عبور از روده ایجاد انسداد و مشکل نکند، دفع خواهد شد.
اقدامات لازم هنگام بلع جسم خارجی توسط کودکان
همچنین محمد امید، فوق تخصص جراحی کودکان و نوزادان در ارتباط با اقدامات لازم هنگام قورت دادن جسم خارجی توسط کودک به خبرنگار ایمنا گفت: خطرناک‌ترین مورد وارد شدن جسم خارجی به راه هوایی کودک خواهد بود و در این زمینه بیشتر آجیل‌ها مطرح هستند، اگر جسم خارجی داخل راه هوایی رفته باشد، شرایط اورژانس خواهد بود و اگر به موقع جسم خارج نشود، ممکن است باعث مرگ مغزی و حتی فوت بچه شود.
وی ادامه داد: در مورد ورود جسم خارجی به دستگاه تنفسی و اقدامات اولیه در این زمینه باید بچه را بر روی دست وارونه کرد، به شکلی که سرش به سمت پایین قرار بگیرد و چند ضربه محکم به پشت کودک بزنیم، بعد از انجام این اقدامات باید سریع کودک را به بیمارستان برسانیم و همچنین در بچه‌های بزرگ‌تر مانور "هایملیش" را برای جلوگیری از خفگی قبل از رسیدن به بیمارستان باید انجام دهیم.
این فوق تخصص کودکان و نوزادان با بیان اینکه آمار دقیقی از تعداد مواردی که کودکان در سال جسمی را می‌بلعند، در دست نیست، اظهار کرد: اگر جسم خارجی وارد دستگاه گوارشی شده باشد، باید هرچه زودتر کودک را به بیمارستان برسانند و اقدام خاصی را نمی‌توان در خانه برای کودک انجام داد و از دادن هر چیزی مانند آب به کودک خودداری کنند، چرا که مشکلات جدی دیگری به وجود خواهد آمد.
راه درمان و توصیه‌ها
وی خاطرنشان کرد: براساس شرح حال بیمار و والدینش حدس می‌زنیم که جسم خارجی در کجای بدن است و نتایج رادیولوژی را مد نظر قرار می‌دهیم، نوع و مدتی که جسم را خورده، نیز برای انتخاب راه درمان حائز اهمیت است و اگر وارد دستگاه گوارش شده و امکان انتظار وجود داشته باشد، حتما تحت نظر پزشک صبر می‌کنیم تا جسم خارجی دفع شود، اگر دفع نشد با آندوسکپی جسم را خارج خواهیم کرد.
امید افزود: زمانی که بلع یک جسم خارجی ایجاد علائم خطرناک کرده مانند زمانی که راه تنفسی مسدود شده، جسم نوک تیز و باتری باید در ساعات اولیه از بدن خارج شود، اگر لقمه غذایی و یا هسته میوه در مری گیر کرده باشد، نیز باید زیر ۱۲ ساعت از بدن خارج شود. برای خارج کردن جسم از بدن با توجه به اینکه کجای دستگاه گوارش قرار گرفته از طریق جراحی با ابزار ویژه جسم را خارج می‌کنند و یا اگر شی بلعیده شده در قسمت‌های پایین‌تر قرار گرفته باشد، بهتر است با آندوسکپی خارج شود و درصد کمی از این موارد به جراحی باز نیاز پیدا می‌کنند.
وی تصریح کرد: والدین به شدت مراقب کودکان باشند و محل بازی و خواب کودک را از هر گونه جسم ریز و خطرناکی که کودک قابلیت فرو بردن آن به دهان را دارد عاری نگه دارند، اسباب بازی‌هایی که قطعات ریز و یا باتری دارند را در دسترس کودکان زیر سه سال قرار ندهند، اسباب‌بازی‌های شکسته را از دسترس کودک خارج کنند تا از بروز هر گونه آسیب به کودک جلوگیری شود.
نظر شما